Konijnen & knaagdieren

Veel van onze patiënten zijn konijnen en knaagdieren. Wij besteden daarom veel aandacht aan deze huisdieren.

Als u een konijn wilt aanschaffen

Waar moet u vooraf rekening mee houden

Konijnen zijn hele gezellige en populaire huisdieren en kunnen zes tot tien jaar worden. Over het algemeen zijn het ook hele vriendelijke dieren waar men veel plezier van kan hebben. Het zijn hele sociale dieren en vinden het daarom prettig om met z’n tweeën te zijn. Maar let op: twee dames of twee heren samen kunnen vaak vechten. Het beste is om een (gesteriliseerde) voedster en een (gecastreerde) ram samen te huisvesten.

Huisvesting en verzorging

Konijnen kunnen zowel binnen als buiten gehuisvest worden, mits ze beschut staan: uit de regen, zon en de wind. Als het erg koud is, zou er extra stro in het hok gedaan kunnen worden en/of het hok afdekken met een warme deken. Konijnen hebben ook veel beweging nodig, dus een hok met een ren (of los in de tuin) is het fijnste voor het konijn zodat het dier vrij kan rondlopen. Let er hierbij op dat het konijn zich niet kan uitgraven.

Konijnen moeten elke dag onbeperkt vers hooi kunnen eten. Dit is erg belangrijk voor een goed gebit en een goede maagdarmflora. Daarnaast mogen zij 20 gram/kg lichaamsgewicht konijnenkorrels (biks) eten, af en toe een hard korstje bruin brood en groenvoer (witlof, andijvie, paardenbloemblaadjes en ijsbergsla). Uiteraard is dagelijks vers drinkwater nodig. Konijnen produceren nacht- en dagkeutels. De dagkeutels zijn hard en droog en zie je het meest. De nachtkeutels zijn zacht en plakkerig en worden in de blinde darm van het konijn geproduceerd. Ze bevatten veel voedingsstoffen voor het konijn en worden daarom direct uit de anus door het konijn opgegeten.

Als een konijn een dag niet eet, is het zeer verstandig om met het dier naar de dierenarts te gaan.

Welke zorg kunt u verwachten

De jaarlijkse controle

Het is belangrijk om uw konijn jaarlijks door uw dierenarts te laten controleren. In onze praktijk controleren wij het gewicht, de buik en de oren, kijken we het gebit en de kaken na, knippen we de nagels indien nodig, geven we voedingsadvies en de jaarlijkse vaccinatie.

 

Vaccinatie

Er is sinds enige tijd een nieuwe vaccinatie beschikbaar voor uw konijn. Met deze vaccinatie is uw konijn een jaar lang beschermd tegen zowel  Myxomatose als  VHD door middel van één enkel prikje. Bescherming tegen deze virusziektes is erg belangrijk, aangezien ze beiden bijna altijd een dodelijke afloop hebben.

Meer over vaccinaties

Voeding

Konijnen hebben veel behoefte aan ruwvoer zoals hooi. Elke dag veel ruwvoer eten is erg belangrijk voor een goed gebit en een goede maagdarmflora. Dit dient dan ook altijd voldoende aanwezig te zijn en elke dag vers. Vers drinkwater spreekt voor zich. Wat veel mensen niet weten is de beperkte behoefte aan korrelvoeding. Ongeveer 20 gram korrelvoeding per kilo gewicht van een konijn is ruim voldoende. Te veel korrelvoeding geeft overgewicht en kan maagdarmstoornissen veroorzaken. Belangrijk is dat konijnen geen gemengde korrelvoeding krijgen, maar “saaie groene korrels”.

Verder is een konijn ook blij met af en toe een stukje wortel, gedroogd stukje brood en wat groenvoer (bv. witlof en andijvie). Geef een konijn geen sla of koolsoorten. Ook niet goed zijn de zoetige kauwstaafjes, die konijnen over het algemeen wel erg lekker vinden. Deze kunnen gasvorming in de darmen veroorzaken wat buikpijn kan geven.

Huisvesting van uw konijn

Konijnen kunnen zowel binnen als buiten gehouden worden. Het is belangrijk, dat een konijn genoeg lichaamsbeweging krijgt. Dit is nodig om te voorkomen dat ze te dik worden en het is goed voor de stimulatie van het maagdarmkanaal. Konijnen die in een hok zitten, zullen daar dus elke dag uit moeten kunnen. Binnenkonijnen kunnen door de huiskamer lopen. Let dan wel goed op snoeren en giftige planten!

Een konijn is over het algemeen zindelijk (met uitzondering van jonge ongecastreerde dieren die hun territorium afbakenen). Een buitenkonijn kan in een ren zijn energie kwijt. Het is dan wel belangrijk dat deze zowel aan de bovenkant als aan de onderkant is afgesloten (gaas ingraven indien de bodem van zand is). Ook goed om te weten is dat een konijn beschut moet kunnen zitten, d.w.z. uit de regen en/of wind. Als het erg koud is, moet je zorgen voor extra stro in het hok en/of het hok afdekken met een warme deken.

Konijnenziektes

  • Eetproblemen bij uw konijn
  • Gebitsproblemen
  • Kaakabces
  • Maag-darmklachten
  • Mijten (schurft)
  • Myasis (vliegenmaden)
  • Myxomatose
  • Scheve kop
  • Schimmel
  • Syphilus
  • Tranende ogen
  • Verkoudheid/Snot
  • VHD (Viral Haemorrhagic Disease)

Eetproblemen bij uw konijn

Niet kunnen eten is een levensbedreigende situatie voor een konijn. Als u konijn dus niet of slecht eet, is het belangrijk om een afspraak bij ons te maken.

In onze praktijk kunnen wij met een speciale kijker de tanden en kiezen inspecteren. We zien regelmatig konijnen met de zogenaamde "olifantstanden" (lange snijtanden). Tijdens ons spreekuur knippen wij deze tanden. Als het konijn last heeft van haken op de kiezen worden deze onder narcose met behulp van een klein boortje en kiezenknipper weggeslepen. Er bestaat echter wel een kans dat de olifantstanden en/of haken op de kiezen terugkomen. Dit betekent dat bij sommige konijnen de behandeling regelmatig herhaald dient te worden. Om dit zoveel mogelijk te voorkomen is het van belang dat het konijn voldoende hooi te eten krijgt om de slijtage van de tanden en kiezen te bevorderen.

Gebitsproblemen

Konijnen hebben een bijzonder gebit: alle snijtanden en kiezen blijven groeien tijdens het leven van een konijn. De snijtanden groeien ongeveer twee mm per week. Door o.a. een goede stand van het gebit en juiste voeding slijt het gebit en blijft het dus mooi kort.

Een veel voorkomend probleem zijn haken op kiezen en verkeerd of zelfs niet afgesleten voortanden. Haken op kiezen kunnen vervelend in het wangslijmvlies of de tong prikken waardoor het konijn pijn tijdens het kauwen heeft.

Het meest opvallende symptoom is het niet kunnen eten terwijl er wel interesse is in voer. Vaak krijgt het dier ook moeite om te drinken met name als het konijn een drinkfles heeft. Soms gaan de dieren kwijlen, waardoor de huid rond de bek nat en ontstoken kan raken. Doordat de het konijn niet kan eten kan het ernstig vermageren. Ook kunnen er problemen met het maagdarmkanaal ontstaan zoals verstopping of diarree omdat de darmen niet goed werken als het konijn niet eet. Het is dus belangrijk om te zien of uw konijn dagelijks keutels produceert.

Kaakabces

Een kaakabces is een bult aan de kaak gevuld met pus. De oorzaak is vaak een afwijkende tand of kies. Het konijn zal stiller zijn en soms minder eten. Het abces kan in de onder- en in de bovenkaak zitten. De behandeling van een kaakabces is uitgebreid. Onder narcose bekijken we goed de kiezen en snijtanden. Losse kiezen worden verwijderd. Het abces wordt opengemaakt en alle pus verwijderd. De nazorg is erg belangrijk: langdurig antibioticum, pijnstilling en dwangvoeren. Helaas is het soms moeilijk om het kaakabces volledig te genezen.

Maag-darmklachten

Dit is een vaak voorkomende aandoening bij het konijn. Konijn kunnen een dikke buik (gasvorming) trommelzucht, dunne ontlasting (diarree) of geen ontlasting (obstipatie) krijgen. Deze klachten kunnen ontstaan door plotseling verandering van temperatuur of voeding, slecht gebit, parasieten (wormen, coccidiose), bacteriën enz.
Konijnen die diarree hebben moeten op een rantsoen van hooi en water worden gezet. De natte voeding (groente) moet achterwegen gelaten worden.

Mijten (schurft)

Mijten veroorzaken jeuk en kaalheid. Huidonderzoek moet uitwijzen dat het om mijten gaat. Hierna kan een gerichte behandeling ingezet worden. Ook de andere konijnen uit het hok zullen goed nagekeken moeten worden op besmetting.

Een konijn met oormijten (oorschurft) zal met zijn kop gaan schudden en heeft jeuk. In de oren zien we veel korsten en de oren kunnen pijnlijk zijn. De besmetting gaat over op andere konijnen, controleer ook de andere konijnen in hetzelfde hok.

Myasis (vliegenmaden)

In de zomermaanden moet men extra bedacht zijn op groene en blauwe vliegen. Op aangekoekte ontlasting of op kleine wondjes leggen deze vliegen eitjes waar maden uit komen. Deze maden kunnen zeer ernstig letsel veroorzaken, aangezien zij leven van o.a. de huid en spieren van het konijn. Ons advies is om in de warmere maanden dagelijks even naar het achterwerk van uw konijn te kijken en het hok goed schoon te houden. Tevens hebben wij een antivliegen middel om te gebruiken op konijnen, Nomyiasis. Je kunt konijnen insprayen met dit middel om de vliegen af te schrikken. De spray doodt ook de maden op het konijn. Een konijn die in een ver gevorderd stadium van myasis verkeert, heeft grote kans dit niet te overleven.

Myxomatose

In Nederland komt Myxomatose veel voor bij wilde konijnen. De ziekte wordt door muggen overgebracht, dus ook konijnen die binnen zitten, lopen gevaar. Myxomatose komt meestal voor in het voorjaar tot de late nazomer. Typische verschijnselen zijn ontstoken en gezwollen ogen, neus en anus, benauwdheid en uiteindelijk een ernstig ziek konijn.

Het vaccineren tegen deze ziekte dient dus jaarlijks te gebeuren. U kunt ons bellen voor een afspraak.

Scheve kop

De ziekte wordt veroorzaakt door Encephalitozoon cuniculi, een protozoaire ziekte in het zenuwstelsel. De meest voorkomende klacht is dat het konijn een scheve kop heeft (tolt soms zelfs om zijn lengteas). Soms bestaan er achterhandsproblemen: slappe of verlamde achterpoten en kunnen dus vaak niet lopen. Zorg dat een konijn met verschijnselen van E. cuniculi zo snel mogelijk behandeld wordt met medicijnen om de ontstekingsreactie tegen te gaan en eventuele zwelling in zenuwweefsel af te remmen. Hoe langer er gewacht wordt des te slechter wordt de kans op herstel.

Schimmel

Schimmel veroorzaakt milde jeuk, schilfers en haaruitval. Met een kweek moet duidelijk worden of het werkelijk om schimmel gaat. Hierna kan de behandeling gestart worden. Schimmel is zeer besmettelijk, dus controleer de andere dieren ook. Schimmel is een zoönose en kan dus ook overgaan op mensen.

Syphilus

Een konijn dat besmet is met de Syphilus bacterie krijgen ontstekingen en korsten rondom de neus, bek en genitaliën. Het is een besmettelijke ziekte voor konijnen, maar niet voor de mens. Een behandeling met antibiotica is noodzakelijk, ook voor de hokgenoten!

Tranende ogen

De oorzaak is een ontsteking van het traanzakje en de traanbuis. Deze ontsteking kan ooguitvloeiing veroorzaken. Het oog is dan te nat en vaak is er een wittige uitvloeiing. Tijdens het spreekuur kunnen wij de traanbuisjes spoelen.

Verkoudheid/Snot

Dit wordt veroorzaakt door de Pasteurella bacterie. Bij het konijn zien we neusuitvloeiing (snot), ademhalingsproblemen, ooguitvloeiing. Als het konijn niet behandeld wordt kan dit kan overgaan in een longontsteking. Het kan voorkomen worden door het hok droog te houden, een niet stoffig hok, uit de tocht houden en een goede ventilatie.

VHD (Viral Haemorrhagic Disease)

Het is een ziekte die ook veel bij wilde konijnen voorkomt. Het kan aan tamme konijnen worden overgedragen via direct contact met een ziek konijn of verspreid worden via vers geplukt gras of door vliegen. Typisch voor VHD zijn de inwendige bloedingen van diverse organen en een zeer snel ziekteverloop: het konijn kan dood gevonden worden met nog een pluk gras in zijn bekje.

Het vaccineren tegen deze ziekte dient dus jaarlijks te gebeuren. U kunt ons bellen voor een afspraak.